Management by Pyrenee

Wie denkt dat je niks leert van het liggen naast een zwembad, het plamuren en schilderen van een muur, het couperen van een uitzichtbelemmerende tak, het met je kinderen vissen op zee (oogst dit jaar: twee oneetbare vissen...) of het fietsen naar de top van een pyrenee, die zit ernaast.


Neem mijn buurman. Van hem leerde ik vandaag ‘Management by Pyrenee’. Deze moderne management theorie is zo nieuw dat hij in geen enkel managementboek staat, noch wordt hij onderwezen op enige business school. Het komt erop neer dat je als manager vindt dat je boven op een berg staat (een pyrenee) en dat degene die het werk voor je verrichten diep in het dal op jouw instructies wachten. Deze week maakte ik voor het eerst kennis met de praktijk. De buurman en ik stonden over het tuinhek wat te babbelen over het kabbelen van de 100 meter lager gelegen rivier, toen hij aanbood om het slot van mijn tuinhek open te slijpen. Dit slot gaat open met een reeds lang vergeten cijfercombinatie en het was hem opgevallen dat wij het hek nooit opendeden. Ik nam zijn aanbod aan en toen begon de show. Hij riep ‘Henríííí!!’ en daar kwam Henri aangerend. Na een korte, geschreeuwde instructie sleep Henri mijn slot open.

‘Merci’ zei ik tegen Henri, maar mijn buurman zei niets. Onderdeel van zijn ‘savoir de patronage’ legde hij uit. Ik vroeg door, doorvragen is feitelijk de enige echte vaardigheid die ik bezit, management van mensen is mijn zwakke plek. Onderdeel van zijn wijze van leidinggeven, begreep ik, is het zorgvuldig vermijden van complimenten. Men snauwt, schreeuwt en scheldt naar het personeel, dat is voor iedereen, knecht en patroon, het duidelijkst. Hij somde de voordelen van zijn managementstijl, die ik ter plekke doopte tot ‘management by pyrenee’ voor me op:

- Uw bedienden mompelen en u hoort ze. Als u mompelt verstaan zij niets, geluid draagt slechts naar boven. Wilt u iets terugzeggen, dan gaat u schreeuwen. Mijn buurman schreeuwt de hele dag naar zijn personeel, met verbluffend resultaat.
- U hoeft zich aan geen enkele regel te houden. Er gelden weliswaar wetten bovenop een berg, maar handhaving is onmogelijk. U ziet de politie van verre aankomen en kunt op tijd verdedigingslinies aanleggen. Mijn buurman houdt zich al jaren niet aan regels en niemand maakt hem wat.
- Als het personeel niet doet wat u zegt, kunt u gemakkelijk een steen pakken en gooien. Teruggooien is moeilijker vanwege de op een pyrenee alom aanwezige zwaartekracht. Als het personeel wel doet wat u zegt, maar het pakt verkeerd uit kunt u ook met stenen gooien.

Ik bewonder mijn buurman mateloos. Terwijl ik de afgelopen jaren half werkloos een boek probeerde te schrijven is hij een geslaagd manager geworden, dankzij zijn verbluffend scherpe visie. Hij is al na zeven jaar bouwen zover dat zijn huis bijna af is en weldra zal hij toekomen aan het opruimen van het bouwmateriaal, dat hij voor een deel op mijn terrein heeft geparkeerd.

‘Kent je stijl ook zijn schaduwkanten?’ vraag ik hem. Ik doel op de twee vrouwen die hem de afgelopen jaren hebben verlaten.
‘Nou, ik moet opeens wel hard doormanagen’ legt hij uit. 'Zaterdag komen er mensen mijn huis huren voor de vakantie en links en rechts ligt er nog een detail’

Maakt buurman een grap? Zijn tuin, afgeladen met bouwmateriaal, loopt af in een gevaarlijke afgrond, uit elk raam hangen buizen, draden en andere ondefinieerbare materialen en binnen staan bouwsteigers. Vertrouwt hij niet iets te veel op zijn managementvaardigheden?

Vanavond lag ik naast het zwembad en hoorde ik hem vloeken en tieren. Was dit bewust beleid of liep het uit de hand? Ik keek op van mijn boek, het oersaaie ‘confetti op de dorsvloer’ en zag twee werklieden wat spullen in de achterklep van hun auto smijten en wegrijden. De buurman liep er omheen en schreeuwde ‘plus de sou, comprends? Plus de sou, merde!’. ‘Geen cent meer, begrepen? Geen cent meer, verdomme’.

Terwijl ik dit schrijf is het tien uur ’s-Avonds. De buurman is bezig aan het hek rond zijn tuin. Onder een bouwlamp in de woonkamer zie ik enige onuitgepakte IKEA meubeltjes staan en tussen de emmers opgedroogde stuc staan twee, in doorzichtig plastic verpakte, matrassen. Morgenochtend komen de huurders. Geen probleem, hij heeft zijn onvolprezen managementstijl om op terug te vallen.